رابطه تنفس میکربی و کربن زی توده میکربی با ماده آلی خاک در تیپ‌های مختلف جنگل راش آمیخته

تنفس میکربی و کربن زی‌توده میکربی خاک دو شاخص مهم زیستی برای ارزیابی کیفیت رویشگاه هستند که می‌توان به کمک آن‌ها سلامت اکوسیستم و سرعت چرخش کربن در تیپ‌های جنگلی حین فرآیند تجزیه لاش­ریزه را تعیین کرد. هدف از این تحقیق تعیین رابطه تنفس میکربی خاک و کربن زی‌توده میکربی با ماده آلی خاک در تیپ‌های جنگل راش آمیخته در قطعه دائمی پارسل 32 جنگل شصت کلاته است. 90 قطعه‌نمونه به‌صورت منظم - تصادفی انتخاب و مشخصات درختان یادداشت و از خاک نمونه شد. تنفس میکربی خاک به روش ظروف‎ دربسته، کربن زی‌توده میکربی خاک به روش تدخین-استخراج و ماده آلی خاک به روش والکلی-بلک در نمونه‌های خاک تعیین شد. تحلیل‌ها توسط رگرسیون خطی، آنالیز واریانس و آزمون دانکن انجام شد. چهار تیپ درختی راش خالص، راش-ممرز، راش- افرا و آمیخته در منطقه شناسایی شد. نتایج تجزیه واریانس تنفس میکربی، کربن زی‌توده میکربی و ماده آلی خاک در تیپ‌های درختی نشان داد، بین تیپ راش خالص با دیگر تیپ‌ها تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد وجود دارد. نتایج رگرسیون خطی رابطه مثبت معنی‌داری بین تنفس میکربی، کربن زی‌توده میکربی و ماده آلی خاک نشان داد و ضریب تبیین 89 درصد گویای نقش حائز اهمیت مواد آلی خاک در غنای میکربی و افزایش سرعت تجزیه لاش­ریزه است. کیفیت و سلامت خاک رویشگاه در تیپ راش-ممرز به‌واسطه‌ی همراهی ممرز حداکثر بود، از این­رو در نشانه‌گذاری جنگل حین عملیات جنگل‌شناسی بر حفظ ممرز توصیه می‌شود.